نقش شبکه های حمایت اجتماعی در سلامت عمومی و بهره گیری از خدمات سلامت در بین سالمندان

کوشش برای شناخت تأثیر حمایتیِ پیوندهای اجتماعی بر نتایج بهداشتی از جمله وضعیت سلامت عمومی و میزان بهره گیری از خدمات درمانی در بین سالمندان، هدف اصلی این مطالعه می باشد. مطالعه توصیفی- همبستگی به صورت مقطعی برروی نمونه 356 نفری که در سال 1390 با روش خوشه ای چندمرحله ای و تکنیک طبقه بندی نسبی از جمعیت آماری 4777 نفری سالمندان60سال وبالاتر شهر بیجار انتخاب شده بود، انجام گرفته است. کلیه اطلاعات با ابزار پرسش نامه به شیوه خودگزارش دهی از طریق ملاقات در منزل جمع آوری شده است. یافته های تحقیق، بیانگر اثرگذاری پیوندهای حمایت کننده بر سلامت و بهره گیری از خدمات سلامت هستند. بین پیونداجتماعی و حمایت-اجتماعی(001/0=p) رابطه مستقیم و معناداری دیده شد، رابطه چشم گیرتر مربوط به بُعدپیوندقوی و حمایت اجتماعی(000/0=p)است. حمایت اجتماعی رابطه مستقیم و معناداری با سلامت عمومی سالمند دارد(000/0=p) که دراین میان حمایت عاطفی تأثیر قوی تری بر سلامت روان(000/0=p)برجای می-گذارد. تعّدد منابع حمایتی با سلامت درارتباط بوده(000/0=p) و از انواع منابع، رابطه تأهلی و دریافت حمایت از همسر، تأثیر قوی تری بر سلامت(000/0=p) دارد. پیوند اجتماعی(040/0=p) به ویژه پیوندقوی(011/0=p) با بهره گیری از خدمات مراقبت ثانویه رابطه معکوس و معناداردارد. حمایت اجتماعی و سلامت هردو با میزان بهره گیری از خدمات درمانی با رابطه معکوس و معنادار (000/0=p)همراه اند. پیوندهای اجتماعی، حمایت اجتماعی را به دنبال آورده و حمایت اجتماعی با ارتقاء سلامت بر کاهش هزینه های خدمات درمانی سالمندان تأثیر می-گذارد. از آنجاکه خانواده و گروه خویشاوندی مهمترین عرصه های برقراری پیوند و حمایت هستند، لذا مداخلات جهت بهبود سلامت سالمندان و کاهش وابستگی آنان به مراقبتهای رسمی می تواند در این واحدها انجام گیرد. مداخلات با تکیه بر عناصر و ابزارهای فرهنگی(مذهبی)-اجتماعی به منظور توسعه شبکۀ طبیعی پیوندهای حمایت کننده در خانواده، خویشاوندی و دوستی و نیز ایجاد گروه ها و انجمن های داوطلبانه به عنوان شبکۀ مصنوعی پیوندهای اجتماعی پیشنهاد می گردد.